Trần Hồng Ánh (14 tuổi) quê thôn Thiện Mỹ, xã Yên Mỹ, huyện Ý Yên, Nam Định bị ung thư vừa tròn một năm. Trước đó, em kêu đau chân trái, đi lệch hẳn một bên. Bác sĩ viện K Tân Triều kết luận, cô bé bị ung thư xương đùi, phải thực hiện phác đồ hóa trị 18 lần.

Anh Trần Văn Doanh (bố Ánh) không biết nhiều về căn bệnh này, nhưng từ “ung thư” đã khiến người đàn ông 50 tuổi mất hết hy vọng. Khi con gái mới phát hiện bệnh, hai vợ chồng họ không nói với nhau lời nào, ai cũng như người mất hồn.

Ban đầu, người cha giấu tình hình bệnh tật với cô bé. “Tại sao con phải ở đây trong khi các bạn được đi học?”, Ánh hỏi khi thấy nằm viện đã lâu mà không được về nhà. Ông bố giải thích con bị còi xương do thiếu canxi, nằm lại điều trị vài bữa sẽ ổn. Rồi anh động viên, chỉ cần kiên trì uống thuốc và thực hiện theo đúng yêu cầu của bác sĩ sẽ được về nhà sớm.

Cô bé 14 tuổi vẫn tin như vậy. Trong những cuộc điện thoại với bạn bè, Ánh vẫn hồ hởi: “Vài hôm nữa tớ sẽ về”. Nghe con gái nói, người bố quay lưng đi, không muốn để ai nhìn thấy những giọt nước mắt trực trào.

Đối mặt với bệnh tình của con, người đàn ông này không còn lựa chọn nào khác là phải mạnh mẽ. “Sống mạnh mẽ để con gái còn chiến đấu với bệnh tật”, anh nói với vợ. Nghe có vẻ đang hô khẩu hiệu, nhưng đó thực sự là cách ông bố này đang tự động viên mình cũng như những thành viên khác trong gia đình.

Ánh dường như không biết chuyện gì đang xảy ra với mình, nhưng dần cảm nhận thay đổi rõ rệt của cơ thể. Mỗi lần chịu tác dụng phụ của thuốc, cô bé lại nôn thốc nôn tháo, bỏ ăn bỏ ngủ, nằm thở thoi thóp trên giường. Nhưng điều thay đổi nhiều nhất là mái tóc bắt đầu rụng không ngừng.

Đối mặt với những tổn thương cơ thể do thuốc gây ra, Ánh chưa khi nào rơi nước mắt. Nhưng thấy tóc rụng dần vì hóa chất và khi bố giúp cạo sạch những sợi còn lại trên đầu, cô bé lại òa khóc.

“Cháu chưa khi nào nghĩ mình sẽ có cái đầu trọc lốc, trông thật xấu. Nhưng rồi nhìn mãi cũng quen”, Ánh nói.

Ngoài bệnh tật, gia đình Ánh còn phải đối mặt với tình hình tài chính ngày càng khó khăn. Dù được chi trả 95% bảo hiểm y tế cho hộ cận nghèo nhưng từ khi con gái chữa ung thư, anh Doanh phải vay họ hàng, bạn bè 100 triệu đồng. Cả hai vợ chồng thường xuyên túc trực trong bệnh viện, không thể đi làm nên cũng mất thu nhập.

Con bệnh, dù rất muốn bồi bổ thêm nhưng cả tháng thu nhập của gia đình chưa nổi hai triệu đồng, không đủ tiền mua sữa hay thuốc bổ. Biết bố mẹ vất vả, Ánh chưa khi nào đòi hỏi.

Mọi việc càng trở nên khó khăn hơn sau lần hóa trị thứ sáu, chân trái cô bé bị gãy gập khi đang đi lại trong nhà.

Khi đưa con đến viện, anh Doanh chỉ nghĩ, gãy thì bó bột, con gái rồi sẽ đi lại bình thường. Nhưng kết luận của bác sĩ sau đó đã phá vỡ nhận định của người bố. Ánh phải cắt một phần chân để bảo toàn tính mạng vì khối u quá lớn.

Theo chỉ định, bệnh nhân phải cắt chân từ háng tới dưới đầu gối. Đoạn còn lại nối lên phía trên nhưng phần gót quay ngược lại để sau này lấy điểm tựa làm chân giả. Bởi vậy sau phẫu thuật, Ánh có một bàn chân hướng lên trước, bàn còn lại hướng về phía sau.

Suốt thời gian con gái nằm trong phòng mổ, anh Doanh cố gắng nhìn qua khe cửa bé xíu, mong có chút tin tức về con. Khi vợ hỏi sao không ngồi yên và chờ đợi, ông bố trả lời: “Sợ con bé không ra được khỏi đó”.

Dù nói vậy người đàn ông này vẫn tin, con gái sẽ chỉ bị tháo một phần chân, còn mọi việc sẽ ổn. Anh nhớ như in khuôn mặt đang đầm đìa nước mắt vì biết sẽ phải cắt chân bỗng trở nên tươi tỉnh của Ánh khi được bố hứa sẽ mua một chiếc chân giả đẹp như chân thật.

“Rồi con sẽ được đi học lại bằng chiếc chân đó chứ?”, Ánh hỏi bố và nhận được cái gật đầu.

Dù vậy, sau phẫu thuật, sức khỏe cô bé ngày càng yếu. Phải nằm một chỗ, nhiều lúc Ánh chỉ biết nắm tay mẹ thở dốc, ước không phải chịu nhiều đau đớn như thế. Sau thời gian này, hai vợ chồng lại thay nhau túc trực chăm sóc, cũng như giúp con gái phục hồi chức năng và tập đi bằng nạng.

Sau 18 lần hóa trị, hiện Ánh đã được về nhà, ba tháng lên Hà Nội thăm khám một lần. Dù đã tập nạng thời gian dài, nhưng vì thể trạng yếu ớt, chưa nổi 20 kg nên cô bé vẫn cần sự người giúp sức từ bố mẹ.

Từng hứa với con sẽ mua một chiếc chân giả thật đẹp nhưng anh Doanh chưa biết khi nào mới thực hiện được. Cú ngã từ độ cao 3 m hai năm trước khiến người đàn ông này vỡ gót chân, đi lại khập khiễng nên đành bỏ nghề mộc, chỉ quanh quẩn làm nông. Con điều trị trên Hà Nội cả năm, 6 sào ruộng phải nhượng lại cho người khác cấy, gạo trong nhà giờ cũng sắp hết. Tiền thức ăn và sinh hoạt chỉ dựa vào người vợ chuyên may thuê quần áo bảo hộ, năm nay ít việc nên ngày làm ngày nghỉ.

Ông Trần Quốc Huy, trưởng thôn Thiện Mỹ biết tới tâm tư của gia đình là nếu Ánh khỏe mạnh hơn, sẽ cho học lại lớp 6 khi năm học mới đến.

“Lúc đó Ánh cần một chiếc chân giả để chủ động sinh hoạt, nhưng chiếc ít tiền nhất cũng lên tới 50 triệu đồng, một số tiền quá lớn với gia đình nghèo này”, ông nói. Trước hội phụ nữ thôn từng kêu gọi ủng hộ khi Ánh phẫu thuật, nhưng số tiền nhỏ, chỉ giúp phần nào khó khăn cho gia đình.

Mấy hôm trước, khi tỉnh dậy, Ánh kể cho bố mẹ nghe về giấc mơ đêm qua của mình. Trong giấc mơ, cô bé được chạy nhảy và nô đùa cùng các bạn như thời chưa mắc bệnh.

“Tôi cũng mong con đủ sức khỏe và điều kiện để có thể cắp sách đến trường như bạn bè cùng trang lứa”, anh Doanh nói.

Hải Hiền

Tiếp thêm động lực cho trẻ em ở vùng xa có cơ hội cải thiện cuộc sống, Quỹ Hy vọng – báo VnExpress tiếp tục nhận quyên góp trong chương trình Ánh sáng học đường. Mỗi sự chung tay của quý độc giả là thêm một tia sáng gửi thế hệ tương lai. Quý độc giả có thể xem thông tin về chương trình tại đây.

Anh Phú

Tại huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu, cầu Hy Vọng 288 (cầu Bà Mận) tại thị trấn Châu Hưng được xây dựng với chiều dài gần 32 m, rộng 3,8 m; cầu Hy Vọng 289 (cầu Huỳnh Na Si) ở xã Hưng Hội dài 34,7 m, rộng 3,8 m. Tại Cần Thơ, cầu Hy Vọng 293 (cầu Ấp Chiến Lược) được xây dựng tại xã Thạnh Lộc, huyện Vĩnh Thạnh với chiều dài 30 m, rộng 4,5 m.

Ba công trình có tổng vốn đầu tư hơn 1,6 tỷ đồng. Trong đó, thông qua quỹ Hy vọng, Công ty Cổ phần Giao Hàng Tiết Kiệm tài trợ 300 triệu đồng. Phần còn lại do ngân sách địa phương, các mạnh thường quân đóng góp; người dân địa phương góp công xây dựng. Các cầu này dự kiến hoàn thành, đưa vào sử dụng vào tháng 8.

Tham dự lễ khởi công, bà Hàn Thị Thuỷ – Phó Giám đốc Truyền thông Đối ngoại, Công ty Cổ phần Giao Hàng Tiết Kiệm cho biết: “Đồng hành cùng hơn một triệu nhà bán và hơn 70 triệu người mua trên khắp cả nước, chúng tôi hiểu được giá trị lớn lao của các công trình hạ tầng mở rộng tới đâu, ở đấy bà con sẽ phát triển đời sống kinh tế xã hội. Công ty luôn nỗ lực vì những giá trị này, chung tay cùng cộng đồng, các cơ quan, tổ chức cải thiện và nâng cao cơ sở hạ tầng tại địa phương. Điều này giúp và tạo điều kiện không chỉ cho người dân hay trẻ em đến trường thuận tiện mà chính chúng tôi, những nhân viên đi giao hàng hàng ngày đều được sử dụng trên các công trình chung tay cùng quỹ Hy vọng.”

Năm 2022, công ty này cũng đồng hành cùng quỹ xây 3 cầu Hy Vọng tại Đồng Tháp, các công trình được đưa vào sử dụng vào tháng 8 cùng năm. Bà Thuỷ cho biết rất vui mừng khi qua sự tài trợ xây dựng các công trình cầu nông thôn, đơn vị được góp phần vào sự phát triển kinh tế, xã hội, đời sống người dân các địa phương.

Ông Nguyễn Tiến Danh – đại diện quỹ Hy vọng, cho biết ban đầu dự án Nâng bước em đến trường được quỹ đặt mục tiêu xây dựng 100 cầu nông thôn tại các tỉnh, thành miền Tây từ năm 2018-2020. Sau khi đạt 250 cầu Hy Vọng vào cuối năm ngoái, dự án vẫn tiếp tục được thực hiện với mục tiêu phấn đấu đến trước tháng 4/2024 sẽ hoàn thành xây dựng 300 cầu tặng cho bà con nông thôn vùng sông nước Cửu Long.

“Dự án Nâng bước em đến trường tiếp tục bởi chúng tôi không đi đơn lẻ. Một cây cầu Hy Vọng được xây từ 4 nguồn kinh phí: ngân sách Nhà nước, doanh nghiệp, cộng đồng và nguồn hỗ trợ của quỹ Hy Vọng. Qua đó, chúng ta hiểu rằng nếu khai thác được các nguồn lực thì sẽ huy động được nguồn kinh phí rất lớn”, ông Danh nói.

Theo đại diện quỹ Hy vọng, chất lượng cầu nông thôn được cải thiện không chỉ cho các em học sinh đến trường dễ dàng, an toàn mà cộng đồng dân cư xung quanh khu vực cũng được hưởng lợi. Đó là giao thông, đi lại thuận tiện, vận chuyển hàng hóa kịp thời vụ và giảm chi phí; những chuyến xe cứu hộ, cấp cứu đến tận địa bàn cần giúp người dân.

Để cùng quỹ Hy vọng nâng bước em tới trường, nâng cao chất lượng sống cho người dân đồng bằng Sông Cửu Long, độc giả có thể xem thêm thông tin và đồng hành tại đây.

Cửu Long

Trong đó, công ty Mitsubishi Motors Việt Nam tài trợ 150 triệu đồng và 100 phần quà, công ty cổ phần ôtô Trung Thượng tài trợ 50 triệu đồng.

Số tiền này dự kiến hỗ trợ chi phí điều trị ung thư cho 7 bệnh nhi, tối đa 30 triệu đồng mỗi trường hợp. Gia đình bệnh nhi khó khăn có thể kết nối với chương trình Mặt trời Hy vọng thông qua phòng Công tác xã hội của bệnh viện.

Bác sĩ Nguyễn Hoài Anh, Phó trưởng khoa Ung thư, Trung tâm Ung thư, Bệnh viện Nhi trung ương cho biết qua hơn 20 năm thành lập, trung tâm đã góp phần tăng cơ hội sống cho bệnh nhi lên rất nhiều, đến nay tỷ lệ sống ở mức 60-70%.

“Nhưng thật sự, điều trị ung thư là một hành trình khó khăn, tốn kém. Nhiều gia đình khó khăn phải từ bỏ điều trị”, bác sĩ Hoài Anh nói.

Từ năm 2020, chương trình Mặt trời Hy vọng đồng hành cùng Trung tâm ung thư, đến nay đã hỗ trợ chi phí chữa bệnh cho 84 em. “Có những bệnh nhi từ bỏ điều trị, thậm chí có những bé tiên lượng rất xấu, nhờ chương trình Mặt trời hy vọng đã được chữa trị, cấy ghép và đến nay các bé đang có cuộc sống khỏe mạnh”, bác sĩ Hoài Anh cho biết thêm.

Với mong muốn nâng cao cơ hội chữa khỏi cho bệnh nhi ung thư, chương trình Mặt trời Hy vọng đã ra đời với nhiều hoạt động nhằm giúp các gia đình giảm gánh nặng về kinh tế cũng như nâng đỡ về tinh thần. Năm 2023, chương trình đặt mục tiêu tài trợ 400 bệnh nhi ung thư, hỗ trợ 30.000 suất ăn dinh dưỡng, giúp các em nâng cao thể lực, đối phó với bệnh tật và các đợt hoá trị.

Trên hành trình đó, chương trình đã nhận được sự chung tay của các nhà hảo tâm và nhiều doanh nghiệp. Năm 2023, Mitsubishi Motors Việt Nam ủng hộ 500 triệu đồng cho chương trình, tại hai bệnh viện Nhi Trung ương và Trung ương Huế.

Đại diện Mitsubishi Motors Việt Nam, ông Đào Công Quyết cho biết công ty luôn quan tâm và thực hiện các hoạt động trách nhiệm xã hội vì tương lai cộng đồng. “Chúng tôi mong muốn có thể tiếp thêm sức mạnh cho các em vượt qua căn bệnh ung thư, bệnh hiểm nghèo, cũng như giúp các gia đình bớt được một phần khó khăn trong cuộc sống và hướng tới tương lai tốt đẹp hơn”, ông Quyết nói.

Triển khai từ tháng 3/2021, Mặt trời Hy vọng là chương trình kết hợp của quỹ Hy vọng và chương trình Ông Mặt trời do ông Minh Nhân sáng lập, với sự đồng hành của các cá nhân, tổ chức. Với thông điệp ung thư không phải là kết thúc, đừng để nó cướp đi cả sức khỏe và tinh thần của những em nhỏ chưa kịp bước vào đời, chương trình phối hợp với các bệnh viện dẫn đầu trong điều trị ung thư hướng đến mục tiêu: Hỗ trợ tài chính và nâng dậy tinh thần cho bệnh nhi ung thư nghèo; nâng cao nhận thức cộng đồng về ung thư ở trẻ em…

Đến nay hơn 1.000 bệnh nhi ung thư đã được hỗ trợ chi phí điều trị và dinh dưỡng. Hiện chương trình phát triển và mở rộng cho nhiều nhóm trẻ em yếu thế khác.

Độc giả có thể xem thông tin về chương trình tại đây

Phan Dương

Mùa thu 2003, thầy giáo Lương Triệu Diễn đeo balô, cầm quyết định công tác đi bộ ngược con dốc lên bản xa nhất của xã Sà Phìn (huyện Đồng Văn) sau 7 năm dạy học ở Sính Lủng.

Sán Sì Tủng – nơi cư ngụ của 28 gia đình người Mông vắt vẻo ngang thung lũng đá xám nhọn hoắt như tai mèo, cách đường biên giới 5 phút đi bộ. Đường lên bản chỉ là lối mòn với hàng loạt khúc cua tay áo.

Giữa tháng 8, Đồng Văn đã trở lạnh. Vén lá ngô, thầy giáo Diễn tìm lên đến đầu bản khi mặt trời tắt nắng. Những mái nhà trình tường xiêu vẹo, lợp ngói âm dương hiện ra sau chỏm núi. Bí thư, trưởng bản cùng vài thanh niên đứng đợi từ chiều. Người vội đỡ ba lô, xách đồ đạc, đón thầy giáo trẻ lên thay cô giáo về thị trấn Đồng Văn lấy chồng.

“Gần ba mươi năm dạy học, cứ rời đi rồi trở lại bản này như duyên số”, thầy giáo 53 tuổi hôm nay, đứng trước cửa lớp học vốn là nhà văn hóa thôn Sán Sì Tủng nói.

Lớn lên ở Đồng Văn, thầy Diễn đi học sư phạm rồi trở về dạy ở khắp các xã Sính Lủng, Sảng Tủng, Tả Phìn, Sà Phìn… Thầy nói cả đời dạy học cũng chưa chắc đi được hết cao nguyên đá nhưng muốn lũ trẻ đi xa hơn mình, xuống Hà Giang hoặc về Hà Nội. Nhưng hiện diện của ngành giáo dục ở điểm trường vùng biên những năm ấy na ná nhau: không điện, không đường, không trường.

Buổi học đầu tiên, thầy giáo nghiêng người bước qua cửa lớp để tránh cụng đầu, dõi mắt nhìn một lượt 40 đứa trẻ ngồi chung một phòng học 25 m2 lợp mái lá lẫn thân ngô. Bàn học được phụ huynh gia cố bằng những chiếc cọc gỗ mới đóng xuyên nền đất, đặt tấm ván lên trên. Thầy Diễn biết nhiệm vụ của mình trong ba năm tới là phổ cập tiếng Việt và không để em nào trong số 40 học sinh nghỉ học. Thầy không dám nghĩ đến thành tích nào khác.

Năm ấy, cô Thụ vợ thầy Diễn cắm ở điểm trường phụ bên kia đồi, cuối ngày luôn nấu cơm đợi chồng qua ăn. Nhưng nhiều hôm mâm cơm nguội ngắt bởi chồng cô chọn ở lại sau giờ dạy hoặc soi đèn pin đến nhà vận động học sinh đến lớp. Ở nơi mà bữa ăn trông cả vào cây ngô lớn lên từ hốc đá, những đứa trẻ “cao chạm bắp ngô” thường theo bố mẹ lên nương hoặc ở nhà trông em, công việc được cho là quan trọng hơn đến trường học chữ.

Muốn gặp học trò và nói chuyện với phụ huynh, thầy luôn phải canh buổi tối khi đồng bào đã đi nương về. Những cuộc trò chuyện lặp lại, kéo dài bằng tiếng Mông chen lẫn tiếng phổ thông. Thầy nói rát cổ họng, phụ huynh chỉ gật gù, bảo về đi, chờ bẻ ngô xong sẽ cho con đi học. Thầy ngồi ngẩn ra, xong mùa thu hoạch cũng là cuối năm, vội xua tay kêu “không được” rồi bảo học trò mang em đến lớp. Thành ra lớp của thầy lít nhít trẻ con từ một đến 8 tuổi.

Thầy Diễn đi cùng với lũ trẻ Sán Sì Tủng qua ba mùa đông với gần nửa số ngày dưới 10 độ C. Thầy trò vừa học vừa canh đống củi để không bén lên mái nhà. Có hôm động trời nổi giông gió, thầy giáo chỉ kịp hô học sinh chui hết xuống gầm bàn tránh trú.

Sự hiện diện của thầy giáo duy nhất trong thôn đôi khi còn mang ý nghĩa nhiều hơn công cuộc phổ cập giáo dục. Cuối năm 2004, khi những cuộc họp liên miên về việc kéo đường dây điện không ngã ngũ, trưởng bản tìm thầy Diễn mời góp ý. Dù nhà nước hỗ trợ 2/3 kinh phí, nhân dân đối ứng 1/3 nhưng một số hộ vẫn không đồng tình đóng góp.

Giữa cuộc họp, thầy giáo phân tích thêm có điện trước cho con cái học bài, sau người dân đun nước, nấu cơm, xay xát ngô, xem tivi, nghe đài. Một hộ không thể kéo điện về nhưng nhiều nhà cùng đóng góp sẽ sáng cả thôn.

Sau gần 20 ngày nghỉ Tết, thầy giáo quay lại điểm trường cũng là lúc Sán Sì Tủng lần đầu có ánh sáng của điện lưới quốc gia. Thầy biết, năm ấy có gia đình đã mang lợn xuống chợ Đồng Văn bán để lấy tiền đóng góp.

Hai mươi năm sau những đợt luân chuyển, thầy Diễn ba lần đi rồi lại về cắm bản Sán Sì Tủng, lần gần nhất cuối năm 2022. Số hộ trong thôn đã tăng ba lần. Nhiều đứa trẻ thay vì ngược biên giới làm thuê đã xuống thủ đô vào đại học, như Sùng Mí Pó nhà ông Say theo ngành luật. Không còn phải soi đèn pin đi vận động học trò đến lớp, thầy Diễn cũng coi là một bước tiến với giáo dục vùng cao.

Nhưng bục giảng ở Sán Sì Tủng hôm nay vẫn là chiếc bảng gỗ kê tạm vào nền phông bạt trong nhà văn hóa thôn, cạnh bục gỗ phát biểu của người lớn khi họp hành. 34 học sinh lớp 1, lớp 2 học cách phòng lắp ghép của mầm non 300 mét để tránh tiếng ồn khi mẫu giáo tập múa, hát. Đặc điểm để người ngoài nhận biết lớp học là những đứa trẻ đeo khăn quàng đỏ chơi đuổi bắt ngoài hiên. Trước khai giảng, thầy Diễn đã lên sớm hai ngày cùng dân làng dọn dẹp bàn ghế cũ để vào góc, đấu nối đường dây điện bị chuột cắn nát.

Chương trình học thi thoảng vẫn gián đoạn hoặc lùi sang buổi khác khi thôn có việc. Lần gần nhất vào đêm cuối tháng 2, thầy giáo nhận điện thoại của trưởng thôn báo ngày mai có đoàn phổ biến chính sách bảo vệ rừng và cột mốc biên giới cho dân bản.

“Học quan trọng mà bảo vệ rừng cũng quan trọng không kém”, thầy Diễn chẳng thể nào từ chối lời đề nghị của người đứng đầu thôn, đành nhắn cho các phụ huynh dặn con đi học buổi chiều, sáng nghỉ. Và những tiết học đôi lúc tạm ngừng không phải để tránh giông lốc mà khi thầy giáo thấy học trò nhấp nhổm. Thầy biết ý, cho một lượt chạy đi vệ sinh nhờ bên khối mầm non.

Sau hai mươi năm, thầy giáo 53 tuổi có thể kể ra những đổi thay ở nơi này trong công cuộc xây dựng nông thôn mới. Nhưng Sán Sì Tủng hôm nay vẫn chưa có một phòng học đúng nghĩa, không nhà lưu trú cho giáo viên, thậm chí là nhà vệ sinh để học trò có thể giải quyết những nhu cầu cơ bản.

“Mình vài năm nữa nghỉ hưu rồi, nhưng các đồng nghiệp trẻ mới ra trường sẽ tiếp tục về đây dạy học, học sinh năm nào cũng phải đến lớp. Cứ thế này mãi thì khổ quá”, thầy Diễn nói.

Hồng Chiêu

Nhưng cơn mưa đầu tiên sau 4 tháng tính từ Tết nguyên đán chỉ kéo dài 15 phút, đủ thấm đất cứu những vạt ngô mọc lên từ hốc đá tai mèo đang héo rũ vì khát. Mưa gột rửa bụi bặm trên mái trường Phổ thông bán trú Sà Phìn, theo máng dẫn chảy vào đường ống xuống bể chứa. Soi đáy bể, thầy giáo Hoạt (38 tuổi) thở dài khi nước chỉ dâng khoảng hai đốt ngón tay. “Đồng Văn giờ mà được trận mưa ba ngày, ba đêm mới mong nước đầy hồ và đủ dùng”, thầy Hoạt nói.

Xã Sà Phìn rộng gần 1.600 ha, không có sông, suối, lạch nguồn, chỉ có đá mặt trăng phong hóa tạo nên những dãy đá xám mênh mông mang đặc trưng của Công viên địa chất toàn cầu Đồng Văn. Khung cảnh hùng vĩ trong mắt du khách miền xuôi nhưng lại là nỗi khổ với đồng bào vì thiếu nước vào mùa khô, kéo dài từ tháng 10 năm trước đến tháng 5 năm sau.

Toàn bộ nước sinh hoạt của gần 4.000 người Mông, hơn 600 thầy trò trường Sà Phìn trông chờ vào nước mưa tích trữ ở hồ chứa. Xã có ba hồ nằm cách trường bán trú từ một đến 4 km. Hồ gần trường 800 m đang cạn trơ, chỉ còn rong rêu ở đáy. Hồ xa nhất nằm ở thôn Lũng Hòa A, do một người dân hiến ruộng làm hồ và có quyền bán nước sinh hoạt cho dân. Hồ còn lại đã hỏng.

Thiếu nước sinh hoạt buộc các thầy cô phải làm những công việc ngoài chuyên môn. Có thời thầy cô giáo Sà Phìn sau giờ soạn giáo án chia thành các tốp đi trực nước ban đêm, canh cho bể đầy. Thấy nước ngừng chảy hoặc nhỏ giọt, 3-4 giáo viên lập tức lần ngược đường ống về phía hồ treo, tìm đoạn bị bung lệch hoặc do người dân đấu nối dẫn nước về nhà để nối lại.

Một đường ống sắt dẫn nước đi thẳng từ hồ về bể do huyện Đồng Văn đầu tư ba năm trước giúp thầy cô không còn phải đi canh nước ban đêm. Nhưng năm nay những cơn mưa đổ xuống cao nguyên đá thưa dần hoặc đến muộn sau Tết. Khi mặt nước cách lớp rêu hơn một gang tay, thầy Hoạt phải dùng máy bơm mini kích dẫn nước từ hồ chứa về trường. Cạnh đường ống lớn, người dân cắm chi chít ống nhựa nhằm tích trữ nước buộc nhà trường và nhà dân phải san sẻ.

Nước sinh hoạt, nấu ăn bán trú cho 442 học sinh trở thành áp lực lớn mỗi ngày. Nhà trường chỉ còn cách duy nhất là mua nước từ hồ thôn Lũng Hòa A cách 4 km. Giá mỗi xe bồn chở 3 m3 nước phụ thuộc vào quãng đường vận chuyển, bán cho công trình xây dựng 600.000 đồng, chở sang xã khác dao động 700.000-800.000 đồng. Riêng nhà trường được giảm một nửa, còn 350.000 đồng vì phụ huynh có con đang ăn bán trú tại đây.

Trong khoản chi thường xuyên cho giáo dục không có tiền mua nước, nhà trường chỉ có thể huy động nguồn xã hội hóa. Từ cuối tháng 10 năm trước, thầy Lương Minh Hoạt ngoài chuẩn bị báo cáo tổng kết học kỳ I luôn phải làm công việc không có trong chuyên môn – soạn hơn 10 công văn gửi khắp cơ quan, đoàn thể ở Sà Phìn xin kinh phí mua nước.

“Trường chi 1,4 triệu đồng; UBND xã cho 10 triệu; HĐND xã 1,2 triệu; các tổ chức đoàn thể 3,5 triệu; nhà Vương 7 triệu”, thầy Hoạt liệt kê khoản huy động được trong tháng 4. Tổng cộng 23 triệu đồng giúp thầy trò cầm cự từ sau Tết đến hết tháng 4. Tháng 5, nếu trời chưa mưa trong khi nguồn tài trợ cạn kiệt, nhà trường sẽ vận động từ thầy cô và cán bộ xã.

“Mỗi người 100.000 đồng cũng được tầm 5 triệu, trụ được mười mấy ngày. Dù rất ngại nhưng bí quá đành chọn cách cuối cùng”, thầy Hoạt nói.

3 m3 nước chia cho 442 học sinh bán trú trong ngày, mỗi em được một chậu nhỏ đánh răng, rửa mặt. Từng chậu nước rửa rau, vo gạo xong được tận dụng tưới cây, dội nhà vệ sinh. Học sinh nữ có thể thay đồ và rửa ráy thường xuyên. Riêng các nam sinh cách 2-3 ngày được bố mẹ chở về nhà tắm giặt xong đưa ra trường. Cuối tuần, thầy giáo thể dục người thị trấn lại đánh một chuyến xe bán tải, chở đầy quần áo của thầy cô về Đồng Văn giặt giũ. Giáo viên từ thị trấn về điểm chính hoặc lên điểm bản, bên hông xe luôn giắt theo hai can nước 40 lít.

“Cuộc sống thiếu nước trên cao nguyên đá mùa này chẳng khác ngoài đảo xa là mấy”, thầy Hoạt ví von. Lần đầu tiên trong 4 năm soạn sẵn công văn gửi khắp nơi, năm nay thầy Hoạt gửi về Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Đồng Văn đề nghị chính quyền huyện cấp kinh phí mua nước.

Cách Sà Phìn 25 km, trường Phổ thông bán trú Vần Chải cũng gửi công văn tới Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện với nội dung tương tự. Vần Chải không có sông, không khe suối, không lạch nguồn và chỉ có thể trông chờ vào trời mưa. Ở gần hồ treo ngay trung tâm xã, thầy trò chưa năm nào phải mua hoặc xin kinh phí mua nước sinh hoạt. Nhưng năm nay, hồ treo cạn trơ đáy từ đầu tháng 4, trong khi bằng giờ mọi năm mới chỉ vơi một nửa.

Từ Yên Minh lên Đồng Văn dạy học 18 năm trước, thầy Đỗ Thành Trung ngoài chiếc balo đeo sau lưng, buộc bên hông xe hai can nước loại 20 lít mang lên điểm trường Sảng Tủng. Sau hai thập kỷ dạy học trên cao nguyên đá, thầy giáo giờ đây là Hiệu phó trường Phổ thông bán trú Vần Chải, mỗi ngày vẫn “chạy nước” lo từng bữa ăn bán trú cho gần 600 học sinh.

Mỗi xe bồn chở 6 m3 nước được bán 1,2 triệu đồng sau quãng đường 12 km từ thị trấn Yên Minh lên trung tâm xã Vần Chải. Bình quân, học sinh nơi này đang phải trả 200.000 đồng cho một khối nước sinh hoạt, đắt gấp hàng chục lần giá nước sạch Thủ đô.

Thầy Trung tính toán, mỗi ngày dùng hai xe nước mất 2,4 triệu đồng. Không có kinh phí, nhà trường phải làm công văn gửi Phòng Giáo dục và Đào tạo Đồng Văn đề xuất cấp mua nước sinh hoạt. Nếu trời không mưa và không có tiền, thầy lo lắng gần 600 học sinh bán trú có thể đứt bữa.

“Nhà trường cố cầm cự trong khả năng, nước mua về chỉ nấu ăn, không dám cho học sinh tắm giặt. Nếu ngừng ăn bán trú, học sinh về nhà sẽ đói, chỉ có mèn mén thay cơm trong mùa giáp hạt”, thầy giáo đăm chiêu nói.

Chiều muộn, các nam sinh Vần Chải lũ lượt xách xô chậu mang quần áo đã giặt từ hồ treo về khu nội trú. Sau lưng, những thiếu phụ người Mông thôn Vần Chải A vẫn rạp người bên miệng giếng cạnh hồ treo cạn trơ đáy, gạn từng xô nước mang về.

Tiếp thêm động lực cho trẻ em ở vùng xa có cơ hội cải thiện cuộc sống, Quỹ Hy vọng tiếp tục nhận quyên góp trong chương trình Ánh sáng học đường. Mỗi sự chung tay của quý độc giả là thêm một tia sáng gửi thế hệ tương lai. Quý độc giả có thể xem thông tin về chương trình tại đây.

Hồng Chiêu

Cụ thể, 30 bệnh nhi được hỗ trợ chữa bệnh với tổng số tiền 930 triệu đồng, trong đó hai bệnh nhi ghép tế bào gốc, còn lại các em điều trị ung thư.

Bé Lò Thị Chi ở bản Ỏ, Mường Sai, Sông Mã, Sơn La là một trong các trường hợp được hỗ trợ. Mới 7 tuổi, cô bé mắc u xương giai đoạn 4 – một bệnh rất hiếm, một triệu trẻ mới có khoảng 1,7 trẻ mắc bệnh. Hành trình đi chữa bệnh của Chi gian nan hơn khi phát hiện trong Covid-19, 6 lần thuê xe riêng xuống Hà Nội nhập viện đều không thành. Đến lần thứ 7 được nhận thì lại phải quay về làm hồ sơ cho đúng tuyến.

Chưa được chữa bệnh, gia đình đã mất 50 triệu đồng tiền đi lại. Để lo cho con, họ dốc hết tiền tiết kiệm có bao năm, đồng thời bán 6 con bò, 7 con dê, một con lợn, dù vậy vẫn phải vay nợ thêm anh em, họ hàng.

Bên cạnh đó, chương trình hỗ trợ 1.732 suất ăn dinh dưỡng cho 349 bệnh nhi tại bệnh viện Đa khoa Điện Biên. Ngoài ra, quỹ Hy vọng trao tài trợ khu vui chơi và 100 phần quà cho Bệnh viện Trung ương Huế. Cùng với các bệnh nhi đã được duyệt hồ sơ trước đó, quỹ Hy vọng chi 2,7 tỷ đồng tài trợ trong quý 1.

Để có được kết quả này, chương trình đã nhận được sự ủng hộ của nhiều cá nhân, tổ chức trong ba tháng đầu năm. Tập đoàn MIKGroup và Mitsubishi Motors Việt Nam mỗi đơn vị tài trợ 500 triệu đồng. Độc giả báo VnExpress và các cá nhân khác ủng hộ 1,1 tỷ đồng.

Triển khai từ tháng 3/2021, “Mặt trời Hy vọng” là chương trình kết hợp của quỹ Hy vọng với chương trình Ông Mặt trời do ông Minh Nhân sáng lập, với sự đồng hành của các cá nhân, tổ chức, trong đó có Quỹ Thiện Tâm. Với thông điệp ung thư không phải là kết thúc, đừng để nó cướp đi cả sức khỏe và tinh thần của những em nhỏ chưa kịp bước vào đời, chương trình phối hợp với các bệnh viện dẫn đầu trong điều trị ung thư hướng đến mục tiêu: Hỗ trợ tài chính và nâng dậy tinh thần cho bệnh nhi ung thư nghèo; nâng cao nhận thức cộng đồng về ung thư ở trẻ em…

Năm 2023, chương trình đặt mục tiêu tài trợ 400 bệnh nhi ung thư, hỗ trợ 30.000 suất ăn dinh dưỡng, giúp các em nâng cao thể lực, đối phó với bệnh tật và các đợt hoá trị. Trước đó, gần 1.000 bệnh nhi ung thư đã được hỗ trợ chi phí điều trị và dinh dưỡng từ nguồn tài trợ của Mặt trời hy vọng. Hiện tại, chương trình phát triển và mở rộng cho nhiều nhóm trẻ em yếu thế khác.

Quỹ Hy vọng

Các cá nhân, tổ chức có thể ủng hộ cho các chương trình của quỹ Hy vọng trực tiếp bằng Foxpay qua 3 phương thức: Ví điện tử Foxpay, thẻ thanh toán nội địa của hơn 40 ngân hàng trong nước hoặc thẻ quốc tế của Visa, Master, JCB và American Express.

Với phương thức ủng hộ này, nhà hảo tâm được liên kết trực tiếp với quỹ Hy vọng, giảm thiểu rủi ro khi tìm kiếm thông tin quỹ, để những tấm lòng được chuyển giao tới đúng nơi và đúng thời điểm. Ngoài ra, các điều khoản về bảo mật và tính minh bạch được thực hiện theo chính sách của quỹ Hy vọng, tương tự các hình thức ủng hộ trước đó.

Để ủng hộ quỹ qua kênh Foxpay, nhà hảo tâm thực hiện các bước theo hướng dẫn dưới đây:

Ngoài kênh Foxpay, hiện các nhà hảo tâm có thể chung tay cùng quỹ Hy vọng bằng các hình thức khác: Chuyển khoản đến tài khoản của quỹ (tại 6 ngân hàng) và ủng hộ trực tiếp tại văn phòng quỹ: Tầng 9, Tòa nhà FPT Tower, số 10 Phạm Văn Bạch, phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy, Hà Nội.

Quỹ Hy vọng

Ngày 29/4, Chủ tịch quỹ Hy Vọng Trương Thanh Thanh cùng đại diện nhà tài trợ cắt băng khánh thành sân chơi dành cho trẻ em Trường Tiểu học, THCS và THPT Hy Vọng (Hope School), tại khu nhà nội trú ở phường Hòa Hải, quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng.

Ngay sau lễ khánh thành, học sinh Trường Hy Vọng cùng Chủ tịch quỹ Hy Vọng và các thầy cô trong khu nội trú trải nghiệm các hạng mục của sân chơi.

“Đây là một trong những món quà mà cuộc đời đã dành cho các con, để các con có thể vui chơi, phấn đấu và vượt qua chính mình cũng như những thăng trầm của cuộc sống để các con có một cuộc sống hạnh phúc, tốt đẹp hơn”, bà Trương Thanh Thanh nói.

Sân chơi với nhiều hạng mục, từ xà đơn, xích đu, cầu trượt…. được xây dựng kiên cố trên bãi cát.

Nhộn nhịp nhất là phần thi gập bụng, với các “vận động viên” nữ thi với nam.

Phần thi thăng bằng, vượt chướng ngại vật cũng được học sinh nam, nữ tranh tài.

Quỹ Hy Vọng và các nhà tài trợ mong muốn với sân chơi này giúp các em rèn luyện sức khỏe, vui chơi để học tập tốt hơn.

Sân chơi lấy cảm hứng từ chữ Hope, được Quỹ Hy Vọng xây dựng với sự đồng hành tài trợ của Sun Group.

Các thầy cô cũng nhắc nhở các em vừa rèn luyện vừa giữ gìn sân chơi để có thể sử dụng lâu dài.

Trước đó tối 28/4, các em nhỏ được vui chơi với các câu đố vui và nhận nhiều phần quà từ quỹ Hy vọng. Đồng thời, học sinh Hope School còn có dịp thể hiện tài năng qua các tiết mục văn nghệ đặc sắc.

Những thành viên của Trường Hy Vọng sinh nhật trong tháng năm được các thầy cô tổ chức sinh nhật chung, cùng thổi nến và ước nguyện.

Đây cũng là tiệc chia tay bốn học sinh Trường Hy Vọng sắp tốt nghiệp THPT. Bà Trương Thanh Thanh dành riêng cho các em những phần quà, động viên và chúc các em đạt kết quả tốt trong kỳ thi sắp tới.

Trường Hy Vọng được khởi xướng từ ý tưởng của Chủ tịch HĐQT Tập đoàn FPT Trương Gia Bình, với cam kết sẽ nhận chăm sóc, nuôi dưỡng 1.000 học sinh mất cha, mẹ do Covid-19. Đến nay, trường đã tiếp nhận hơn 200 học sinh từ mọi miền tổ quốc.

Nguyễn Đông

Số tiền này dự kiến tài trợ chữa bệnh cho 15 em nhỏ, chi phí tối đa 30 triệu đồng cho một lượt điều trị, cùng 200 suất quà tại hai bệnh viện: Trung ương Huế và Nhi trung ương (Hà Nội). Gia đình bệnh nhi ung thư có hoàn cảnh khó khăn có thể kết nối với chương trình Mặt trời Hy vọng thông qua phòng Công tác xã hội hai bệnh viện này.

Đại diện nhà tài trợ cho biết: “Với sứ mệnh ‘STEP to the future’ (Tạm dịch ‘Dẫn bước tương lai’), Mitsubishi Motors Việt Nam luôn hướng tới các hoạt động góp phần vào sự phát triển của cộng đồng. Chúng tôi mong muốn tiếp thêm sức mạnh cho các em có thể chiến thắng căn bệnh ung thư, bệnh hiểm nghèo, hướng đến một tương lai tươi sáng”.

Triển khai từ tháng 3/2021, “Mặt trời hy vọng” là chương trình kết hợp của Quỹ Hy vọng với chương trình Ông Mặt trời do ông Minh Nhân sáng lập. Với thông điệp ung thư không phải là kết thúc, đừng để nó cướp đi cả sức khỏe và tinh thần của những em nhỏ chưa kịp bước vào đời, chương trình phối hợp với các bệnh viện dẫn đầu trong điều trị ung thư tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP HCM hướng đến mục tiêu: Hỗ trợ tài chính và nâng dậy tinh thần cho bệnh nhi ung thư nghèo; nâng cao nhận thức cộng đồng về ung thư ở trẻ em…

Năm 2023, chương trình đặt mục tiêu tài trợ 400 bệnh nhi ung thư, hỗ trợ 30.000 suất ăn dinh dưỡng, giúp các em nâng cao thể lực, đối phó với bệnh tật và các đợt hoá trị. Trước đó, gần 1.000 bệnh nhi ung thư đã được hỗ trợ chi phí điều trị và dinh dưỡng từ nguồn tài trợ của Mặt trời Hy Vọng. Hiện tại, chương trình phát triển và mở rộng cho nhiều nhóm trẻ em yếu thế khác.

Ra đời năm 1994, Mitsubishi Motors Việt Nam là một trong những công ty liên doanh sản xuất ôtô đầu tiên ở Việt Nam. Những năm qua, doanh nghiệp này có nhiều hoạt động góp phần vào sự phát triển xã hội như hỗ trợ viện phí cho bệnh nhi mắc bệnh hiểm nghèo có hoàn cảnh khó khăn; trao tặng học bổng cho các em học sinh, sinh viên nghèo đạt thành tích cao trong học tập; trao tặng xe thử nghiệm làm thiết bị dạy học cho các trường cao đẳng, đại học; thực hiện chuỗi chương trình đào tạo sơ cấp cứu cho giáo viên và học sinh tại các trường tiểu học trên toàn quốc.

Độc giả có thể xem thông tin về chương trình tại đây

Quỹ Hy vọng