Sáu người đàn ông mạnh khoẻ rón rén khiêng chiếc băng-ca qua cây cầu gỗ mỏng, đưa ông Hồng đến chiếc xe cứu thương đang đợi sẵn. Cây cầu 20 năm tuổi rung bần bật khi đoàn người bước đi. Trong lúc vô thức ấy, ông Hồng không hề biết rằng, ranh giới sinh tử chỉ bằng đúng chiều dài cây cầu Mương Gỗ mình vẫn đi hằng ngày.

Một năm sau ngày ông Hồng gặp tai biến, cây cầu Mương Gỗ 1 vẫn nguyên như cũ. Dẫn chị Trương Thanh Thanh, Chủ tịch Quỹ Hy Vọng , đi dọc cây cầu, chú Lê Văn Sĩ, người cùng ấp với ông Hồng, chỉ vào từng thanh gỗ đã rơi rớt, từng miếng vá bằng lốp xe trên mặt cầu, rồi thở dài.

Những cây cầu xuống cấp, ọp ẹp như Mương Gỗ 1 là hình ảnh không hiếm gặp ở Cần Thơ – thủ phủ của Đồng bằng Sông Cửu Long – nơi có đến 158 sông, rạch lớn nhỏ. Từ khi sinh ra đến lúc mất đi, cầu tre “lắt lẻo”, cầu gỗ gập ghềnh đã gắn liền với cuộc đời người dân sông nước xứ miệt vườn.

“Tôi đã chờ cả đời để đi trên cây cầu bê tông”, ông Nguyễn Hùng Em (phường Tân Hưng, quận Thốt Nốt, Cần Thơ) tâm sự. Cầu Xáng Cụt, con đường đi lại hằng ngày của lão nông 70 tuổi và bà con ở xóm, được dựng bằng gỗ, với bề ngang khoảng 1 m, không có thành cầu che chắn và hầu như người dân chỉ dùng để đi bộ. Cả xóm nghèo không đủ tiền để xây một cây cầu bê tông. 15 năm qua, dù đã được sửa 2-3 lần, cầu Xáng Cụt vẫn là những ván gỗ được ghép lại với nhau, chênh vênh trên dòng kênh, oằn mình đưa nông sản của bà con đi giao thương, đưa người đi viện.

Chi phí vài trăm triệu đồng để xây cầu là “bất khả thi” đối với những vùng thuần nông. Anh Nguyễn Thành Đạt, Chủ tịch UBND xã Trung Thạnh, huyện Cờ Đỏ, nói: “Người dân địa phương mong mỏi có được cây cầu khang trang để xe ô tô có thể vào đến tận nơi. Chính quyền địa phương cũng thành lập ban vận động để tạo nguồn kinh phí nhưng chưa đủ”.

Từ khi biết sẽ có cầu bê tông mới trên dòng kênh Mương Gỗ, ông Hồng vui lắm. Ngày đầu tháng 6, ông dậy thật sớm, lật đật chống ba-toong đi xem lễ khởi công cầu Hy Vọng số 25, do Ngân hàng Bắc Á và Quỹ Hy Vọng tài trợ. Suốt chương trình, cụ ông 70 tuổi móm mém cười, nói với người hàng xóm khiêng mình qua cầu đúng một năm trước: “Tôi mừng quá chú ơi”.

Trong lễ khởi công cầu hôm ấy, hàng trăm hộ gia đình ở ấp Thạnh Lộc đều vui như ông Hồng. “Bà con trong vùng ao ước cây cầu từ lâu rồi, mừng lắm, mong chờ lắm”, chú Sĩ xúc động nắm tay chị Trương Thanh Thanh.

Cũng hôm ấy, ở cách Thạnh Lộc 20 km, ông Nguyễn Hùng Em đi bắt tay từng người, khi cây cầu bê tông Xáng Cụt (cầu Hy Vọng số 21) được khánh thành. “Tôi mừng phát điên luôn. Tôi sung sướng lắm”, lão nông cười nói không ngớt.

Như anh Hiền, cánh đàn ông ở khu vực Lân Thạnh đều đặn ngày hai buổi vận chuyển vật liệu, đổ bê tông xây cầu ròng rã hơn một tháng. Trong khi đó, phụ nữ trong ấp hỗ trợ lo cơm nước, hậu cần. Công trường luôn đầy ắp tiếng nói cười. Mọi người nói về cây cầu mới, chuyện thời sự. “Mừng quá chứ, cây cầu lớn hơn, rộng hơn, cứng hơn. Cầu xong rồi thì tuyến đường ra Thốt Nốt sẽ thông”, một người dân chia sẻ.

Công trường cầu Hy Vọng số 19 (kênh Xẻo Cao) bắc qua phường Thạnh Hòa (quận Thốt Nốt) còn đông vui hơn. “Có lúc gần 200 người tham gia xây cầu. Mọi người chuyền tay từng xô bê tông”, cô Nguyễn Thị Ngọc Định, Chủ tịch Hội phụ nữ, kể lại.

Các hộ gia đình trong khu vực đã cùng nhau chung sức “của ít lòng nhiều” để góp phần hoàn thiện cây cầu, trong đó có gia đình đóng góp 20 triệu đồng. Ngoài ra, bà con địa phương cũng bỏ ra hơn 450 ngày công lao động để hoàn thiện.

Những thanh gỗ mòn vẹt và thủng lỗ chỗ là nỗi kinh hoàng của cô Hà mỗi khi qua cây cầu tạm. Người phụ nữ trạc tứ tuần của ấp Lân Quới 1 bảo chỉ khi ngồi phía sau xe máy mới dám qua cầu dù mỗi lần như vậy tim cô cũng đập thình thịch theo nhịp rung của cầu. “Sợ lắm. Cầu cũ như răng bà già ấy. Mơ ước của người dân ấp tôi là có 2 cây cầu mới nhưng chờ mấy mươi năm”, cô Hà bày tỏ.

Cách Thạnh Mỹ khoảng 40 km, ông Võ Văn Sĩ (Tám Sĩ), gần 60 tuổi, kể rằng ấp Thạnh Lộc (xã Trung Thạnh, huyện Cờ Đỏ, TP Cần Thơ), thường xuyên xảy ra tai nạn trên cây cầu ván đóng đinh. Cầu do ông và bà con trong ấp dựng cách đây hơn chục năm, rộng khoảng 2 m, chênh vênh và trơn trượt sau mỗi lần mưa.

“Trước ở cây cầu này tai nạn dữ lắm. Có người bị té từ trên cầu xuống, bể xương bánh chè, đi bệnh viện mất hàng chục triệu đồng. Có mấy người đi bán hàng đêm khuya, qua cầu bị đổ hết bánh với rau xuống mương”, ông Sĩ nói.

Ông nghe phong thanh người ta nói: “Mấy người từ thiện không có ai nên thân, bắc cầu thì làm cho đàng hoàng tử tế, chứ cầu mà tai nạn coi sao được”. Ông Tám Sĩ nghĩ họ “chửi mình” cũng đúng, nhưng ông chưa biết giải quyết ra sao.

Anh Huỳnh Thái Nguyên, Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam thành phố Cần Thơ, cũng trăn trở như bà con ở tỉnh. Nhiều năm qua, anh Nguyên thực hiện phong trào vận động tuổi trẻ tham gia xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh ở Cần Thơ. Đi khảo sát nhiều, anh đau lòng khi thành phố vẫn còn rất nhiều cây cầu (cả cầu ván và bê tông) xuống cấp, đa số nằm gần trường học, chợ, khu vực đông dân cư.

Chính quyền địa phương đã nỗ lực phối hợp với Thành đoàn, Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam thành phố vận động các nhà hảo tâm, huy động nguồn lực tại chỗ kết hợp nguồn ngân sách được cấp hằng năm để sửa chữa, xây dựng mới các cầu, tuyến đường. Tuy nhiên quá trình này chưa đáp ứng kịp yêu cầu thực tế.

Khi biết tới dự án “Nâng bước em đến trường”, anh Nguyên đã biết mình phải làm gì.  Hội Liên hiệp Thanh niên thành phố mạnh dạn đề xuất và cam kết sẽ phối hợp triển khai dự án xây cầu phù hợp để giải quyết bài toán trên. Chính quyền và nhân dân các địa phương sẵn sàng đối ứng và phối hợp để thực hiện. Anh Nguyên cùng cộng sự, đại diện Quỹ Hy Vọng và đia phương khảo sát từng cây cầu cụ thể.

Trước là cầu ván ọp ẹp, giờ mới có cầu bê tông, bà con ở ấp Thạnh Lộc ai cũng mừng. Họ nói với ông Sĩ: “Chú Tám ơi, hết khổ rồi”. Mấy ngày trước khi khánh thành cây cầu, ông Tám Sĩ không ăn không ngủ được. Trong bữa cơm chay đãi khách, ông không thể ngồi yên: “Không ngồi xuống được, tôi vui quá. Bà con hết khổ, hết tai nạn thì đời tôi ấm áp rồi”.

Niềm hạnh phúc của những người như ông Tám Sĩ chính là sự khích lệ cho những thanh niên như Nguyên tiếp tục nỗ lực. Hành trình của Quỹ Hy Vọng sẽ rất dài và Huỳnh Thái Nguyên cam kết sẽ đồng hành với Quỹ ở những dự án cộng đồng sắp tới.

Mong muốn xây cầu của chị Trương Thanh Thanh – bắt đầu từ năm 2007, khi biết tin cầu Cần Thơ bị sập hai nhịp dẫn ở xã Mỹ Hòa, thị xã Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long; kéo theo giàn giáo cùng nhiều công nhân, kỹ sư xuống đất. Ngay ngày hôm sau, chị Thanh tới thăm những gia đình bị nạn. Nhà của các gia đình có người gặp nạn nằm dọc trên một con kênh nhưng đoàn phải đi rất xa, vì vài kilomet mới có một cây cầu.

“Nếu các anh đã ngã xuống cho nhịp cầu của đất nước thì chúng ta hãy chung tay xây những nhịp cầu để nâng bước các con anh đến trường”, chị kêu gọi quyên góp số tiền đủ để xây 2 câu cầu.

Ngày 25/5/2010, chị Thanh lặng người đi khi đọc tin về cảnh người dân đu dây vượt sông Pôkô, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum. Anh Hoàng Nam Tiến (Chủ tịch FPT Software) đi  khảo sát địa điểm ở Kon Tum và ủng hộ 100 triệu đồng xây cây cầu thay thế cho sợi cáp mà bà con của 56 hộ gia đình dùng để vượt sông. Cây cầu còn lại được chọn xây ở xã Đăk Ang, dài 120 m, rộng 1,2-1,5 m, với tổng kinh phí 1,5 tỷ đồng do người FPT và độc giả VnExpress quyên góp.

Hai sự kiện đó là nhân duyên để chương trình “Nâng bước em đến trường” được triển khai, khi Quỹ Hy Vọng ra đời vào năm 2018, với hy vọng xây “100 cây cầu” trong 2 năm. Dự án đã được nhiều nhà hảo tâm chung tay ủng hộ và nhận sự hỗ trợ từ các tổ chức, doanh nghiệp như Ngân hàng Bắc Á, VINASA, Quỹ Vì tầm vóc Việt… Trong 7 tháng đầu tiên, dự án đã khởi công khoảng 40 cây cầu ở nhiều huyện tại Cần Thơ và  An Giang.